‘Vurige liefde’ van Peter Jan Margry ontrafelt mysterie rond Janske Gorissen
STEENBERGEN – Al zestig jaar rust het lichaam van de zieneres Janske Gorissen, Bruidje van Jezus, op de begraafplaats van Welberg. Aan haar rechterzijde ligt Pastoor Ermen, de man die haar bijzondere gaven ontdekte, openbaarde en rond het eenvoudige Welbergse meisje een ongekende Maria-devotie ontwikkelde. Met hun dood namen het Bruidje en meneer Pastoor ook de waarheid rond de wonderlijke visoenen, de stigmata en hun onderlinge relatie met zich mee in het graf. Op 10 september wordt het mysterie voor eens en voor altijd ontrafeld met de presentatie van het boek ‘Vurige liefde’ van hoogleraar Peter Jan Margry. Belangstellenden kunnen zich voor de presentatie aanmelden door het aantal personen te mailen naar publiciteit@pbo.nl o.v.v. ‘Boekpresentatie Vurige liefde’.
Een van de meest opmerkelijke personen uit de geschiedenis van Welberg is ongetwijfeld Janske Gorissen (1906-1960). Een gewoon meisje uit een arbeidersgezin dat uitgroeide tot het middelpunt van een belangrijke Maria-verering. Bedevaartgangers uit heel Nederland en België kwamen speciaal voor haar naar het dorp. Het verhaal van het Bruidje van Jezus eindigt tragisch achter een mist van twijfel en schaamte.
Stigmata
Op haar 19e kreeg Janske tuberculose. In haar koortsdromen bezocht de duivel haar. Hij wilde haar meenemen omdat zij de bruid van Jezus zou zijn. Janske werd gered door de Heilige Maagd Maria die haar bleef bezoeken in visioenen. Janske herstelde, maar in de daaropvolgende jaren kreeg zij de stigmata, wonden op de plaatsen die overeenkomen met die op het lichaam van Christus tijdens zijn kruisiging.
Bekendheid aan lijden
Janske werd geestelijk bijgestaan door Pastoor Ermen die op Welberg was geplaatst om er de Corneliuskerk te bouwen. Hij gaf bekendheid aan haar visioenen en lijden. Welberg ontwikkelde zich in hoog tempo tot bedevaartsoord, met alle economische voordelen die daarbij hoorden. Maria werd er in alle katholieke hevigheid vereerd, evenals Janske die inmiddels de naam ‘Bruidje van Jezus’ had aangenomen.
Voorspellende gaven
In de weekenden kwamen honderden bedevaartgangers naar het dorp om Maria te vereren. Een reeks aan wonderlijke verhalen rond de zieneres droegen bij aan de aantrekkingskracht van het dorp op gelovigen en nieuwsgierigen. ‘Het Bruidje’ zou ook voorspellende gaven hebben. Haar voorspelling dat Welberg ongeschonden door de oorlog zou komen, kwam echter allesbehalve uit. Het geloof in Janske en de behoefte aan houvast zat zo diep dat het haar vergeven werd.
De waarheid in het Vaticaan
De katholieke kerk zat met de kwestie in de maag en begon na de oorlog een onderzoek. De eindconclusie was dat de verering vals was en direct beëindigd moest worden. In 1951 werd Janske naar Wouw verbannen, waar zij in 1960 stierf waarna zij begraven werd op de katholieke begraafplaats van Welberg.
In maart 2020 opende het Vaticaan de zogenaamde Pius-archieven, waaronder de rapporten rond Janske Gorissen. Peter Jan Margry kreeg toestemming om ze in het Vaticaan te bestuderen. Eerder kreeg hij van al toestemming van voormalig bisschop Muskens om de archieven van het bisdom te onderzoeken.
Het boek wordt uitgegeven door de gerenommeerde uitgeverij Prometheus die ‘Vurige liefde’ als volgt samenvat:
Hoe het dorpje Welberg korte tijd de uitverkoren plek op aarde leek – en het Vaticaan vervolgens snoeihard ingreep
“Het boek verhaalt en analyseert een door katholiek Nederland collectief aangehangen hersenschim of ‘fantasma’ waarin de jonge vrouw, Janske Gorissen, centraal staat die zich in de jaren dertig en veertig van de twintigste eeuw in extreme mate met Jezus Christus identificeerde. Veel katholieken raakten ervan overtuigd dat wat zich met haar in het Brabantse dorpje Welberg afspeelde authentiek was en een betekenisvolle ‘genade’ voor de gehele wereld inhield. Janske’s liefde en lijden, bloedige stigmatisaties, de wonderbare genezingen en Maria- en Jezusverschijningen zouden daarvan het bewijs zijn. Het bloed kroop ook waar het niet gaan kon, waardoor de spirituele liefde in een lichamelijke eindigde.
Overrompeld door deze niet eerder in Nederland geziene combinatie van wonderbaarlijke mystiek wierpen katholieken zich massaal aan haar voeten. De kerkelijke leiding liet het fenomeen betijen, maar ook uit de hand lopen. Kardinaal De Jong werd door het Vaticaan gedwongen ‘Welberg’ in de doofpot te stoppen. De affaire, het ingrijpen en de (on)waarheden brachten een trauma met zich mee dat nog altijd nadreunt. Het verhaal is tegelijk een parabel over geloof en ongeloof.
Peter Jan Margry kreeg als enige toegang tot het archiefmateriaal over deze dramatische en traumatische kwestie.
