woensdag 24 september 2014, 13:38

Op zoek naar verhalen over crash oorlogsvliegtuig aan Pelsendijk

NIEUW-VOSSEMEER/NOTENDAAL – ‘Een Spitfire IX van het 349 Squadron van het geallieerden leger heeft op 8 november 1944 een noodlanding gemaakt in de Oude polder nabij de Pelsedijk en eindigde in een greppel. Deze greppel markeerde de grens tussen het land van de boerenfamilies Moors en Huijsmans. Het geallieerdenvliegtuig werd gevlogen door officier vlieger Alexander Uydens’.

Op dit summiere berichtje stuitte Simon van Nispen, lid van heemkundekring Ambachtsheerlijkheid, jaren geleden in het archief van Bergen op Zoom.

Dit wekte zijn nieuwsgierigheid, omdat er bij de heemkundekring helemaal niets bekend was over een neergestort vliegtuig tussen Nieuw-Vossemeer en Notendaal. Verder speurwerk bracht hem bij het Brabants Historie Centrum (BHIC). Daar vond hij de bevestiging dat er op de Pelsendijk inderdaad één van de 1000 vliegtuigen is gecrasht die tijdens de oorlog zijn neergekomen in Noord-Brabant.

‘Ik wil dit verhaal een gezicht geven’

Volgens die informatie, is de zwaargewonde piloot door enkele bewoners van de Pelsedijk gered uit het toestel.  En door de inmiddels gearriveerde Canadese bevrijders meegenomen (Nieuw-Vossemeer was 4 dagen eerder bevrijd) naar een militair hospitaal in Antwerpen.

Van Nispen: ,,Maar er valt wellicht nog veel meer hierover te vertellen. Wie waren de bewoners van de Pelsendijk die de piloot uit het wrak hebben gehaald? Wat was de oorzaak van de crash? En de naam ‘Uydens’ klinkt niet erg Engels. Was het wellicht een Nederlander of een Belg? Zijn er bij de crash slachtoffers gevallen of gebouwen beschadigd? Allemaal vragen, waar ik graag een antwoord op wil, omdat ik dit verhaal een gezicht wil geven en wil bewaren voor het nageslacht”, zegt hij. 

Moeder verzetsheld Cees van der Sande

,,Omdat er 70 jaar na dato in heel zuid-Nederland veel herdenkingen worden gehouden, begon het bij mij  weer te borrelen,’’ vervolgt Van Nispen. ,,Om wildwestverhalen te voorkomen, heb ik eerst de tijd genomen om de informatie grondig na te trekken. Maar ik kom niet verder dan twee mannen van respectievelijk 77 jaar en 80 jaar, die nog wel goed weten dat het vliegtuig is neergestort en als jongentjes van 7 en 10 jaar bij het vliegtuig hebben gestaan, maar helaas geen antwoord hebben op de vele vragen die er nog zijn rondom deze crash.’’

,,Ze weten saillant genoeg nog wel dat ze destijds door vrouw Van der Sande - moeder van verzetsheld Cees van der Sande, naar wie inmiddels een straat naar is vernoemd in Nieuw-Vossemeer - werden weggestuurd bij het wrak, omdat dit gevaarlijk zou kunnen zijn. De familie van der Sande woonde toen aan de overkant van de Pelsendijk waar het vliegtuig neerkwam.’’

Jonge getuigen door Ordedienst opgepakt

Volgens de twee ooggetuigen van weleer lukte het een aantal andere jongens nog wel om bij het vliegtuig te komen. Zij zochten naar micaglas om ringen van te maken en duwden spelenderwijs een aantal kogels met de punt in de grond. Even later was plots de ‘Ordedienst’ bij de jongens en het wrak. Deze bedreigde hen met opsluiting. Eén van de jongens vertelde dat zijn moeder in september was gestorven en mocht gaan. De andere jongens werden meegenomen.

Het kleinste detail kan de puzzel weer wat verder af maken

Vooral naar deze personen is Simon van Nispen nu op zoek, alsook naar mensen die het verhaal mogelijk vanuit de overlevering kennen en wellicht niet beseffen dat elk klein detail de puzzel weer wat verder af kan maken. Van Nispen kan alle hulp van met name oudere Notendalers, Vossemeerders én Steenbergenaren gebruiken.  Hij is bereikbaar via (0167) 502739 en/of heemkundenieuwvossemeer@home.nl

Foto: Simon van Nispen op de plek van de vliegtuigcrash. De greppel van destijds is wat breder geworden. Inmiddels zijn de akkers aan de linkerkant van de greppel in bezit van  Ko Brooijmans, maar de rechterkant  behoort nog steeds toe aan een familie Huijsmans. 

Uit de Steenbergse Courant