donderdag 8 mei 2014, 11:17

Herdenking 70 jaar bevrijding staat in de steigers

WELBERG – Met drie markeringsplekken – twee in Welberg en één in Dinteloord – gaat de gemeente Steenbergen deel uitmaken van de informatieve en toeristische Canadian Liberation Route die wordt ingesteld ter blijvende nagedachtenis aan de bevrijding van Zuidwest-Nederland in 1944. Een ‘resultaat’ om trots op te zijn, vinden de vrijwilligers van de Stichting Bevrijdingsmonument Welberg.

Maar wat hen betreft blijft het daar niet bij. Ter gelegenheid van 70 jaar bevrijding/herdenking werken zij hard aan een programma voor het eerste weekeinde van november en is het plan opgevat om zoveel mogelijk klaprozen te laten bloeien, ter nagedachtenis aan de vele slachtoffers. ,,Dat idee is omarmd door de organisatie van de herdenkingsactiviteiten in heel de Brabantse Wal,’’ vertelt voorzitter Angelo Somers van de Stichting Bevrijdingsmonument Welberg.

‘Rode zee’ van klaprozen

Zoals voornamelijk in Engeland en België de gevallenen uit de Eerste Wereldoorlog worden herdacht met klaprozen, bedacht Somers in 2010 om deze bloemsoort ook bij de klok aan de Canadezenweg in te zaaien. Hij beloofde de Canadese veteraan Danny McCleod dit voortaan elk jaar te zullen doen en hoopt nu dat zijn initiatief op grote schaal navolging krijgt bij de plaatselijke bevolking. De werkgroep wil komend najaar in ieder geval klaprozenzaad gaan verspreiden via scholen en verzorgingscentra. ,,Het is een eenvoudige manier, voor jong en oud, om hun betrokkenheid te tonen en respect te betuigen aan de slachtoffers. Zo kun je ervoor zorgen dat de Tweede Wereldoorlog ook bij toekomstige generaties beklijft.’’

Hij ziet de ‘rode zee’ van klaprozen die in het voorjaar kan ontstaan al helemaal voor zich. ,,Het zou ook mooi zijn als er op deze manier een verbinding ontstaat tussen de gedenkpunten van de Canadian Liberation Route en oorlogsmonumenten.’’

Dinteloord gebombardeerd

Werkgroeplid Robert Catsburg denkt er net zo over. Hij is auteur van meerdere boeken over de Slag om de Schelde en de bevrijding van West-Brabant, die werd beslecht in en om Welberg. Daarbij liet een groot aantal militairen en burgers het leven.

Ook in Dinteloord, dat door de geallieerden werd gebombardeerd om de terugtrekkende Duitse troepen uit te schakelen, vielen veel burgerslachtoffers. ,,In Steenbergen en omgeving zijn helaas fatale fouten gemaakt, die illustratief zijn voor oorlogsvoering en het drama van de strijd, waaraan niks glorieus was en dat nooit vergeten mag worden,’’ verhalen de twee.

Lijden

,,Het lijden hier, is onze ‘inbreng’ ten aanzien van de liberationroute. Bergen op Zoom, waar vrijwel alle gesneuvelde militairen uit de regio liggen begraven, speelt een centrale rol en trekt de kar van 70 jaar herdenking. Maar wij hebben hier als ‘sterk punt’ een battlefield, waarmee de gemeente Steenbergen een uniek aspect toevoegt aan de herdenkingsactiviteiten in de streek. Dat blijkt ook wel uit de manier waarop onze medewerking wordt gevraagd.’’

Nabestaanden

Die herdenkingsactiviteiten beginnen in het laatste weekeinde van oktober. Op het uitgebreide programma prijkt dan bijvoorbeeld een ‘parade’ van oude legervoertuigen. ,,Helaas komt deze tocht niet onze kant op, maar wij willen er zelf wel met eigen materieel en belangstellenden naartoe gaan,’’ vertellen Somers en Catsburg, ook uit naam van de overige werkgroepleden: Hanneke Neutkens, Hans Houtepen, Henk Bolders, Corné Koenraadt, Piet Smout, Rien Somers, Mons Weijers en Toine de Jong. De Stichting Bevrijdingsmonument Welberg vond zijn oorsprong in 2002, toen Angelo Somers net in de Canadezenweg was neergestreken en aan de praat raakte met pastoor Theo Sanders van de Corneliuskerk. ,,Het begon met een geintje, dat ik een kapelletje zou bouwen. ‘Nou, dan heb ik nog wel een klok voor je’, reageerde hij. Vervolgens kwam ik in contact met de nabestaanden van de Welbergse oorlogsheld Piet Snoeijers en werd mij duidelijk hoe belangrijk mensen het vonden dat de burgerslachtoffers eindelijk de aandacht zouden krijgen die zij verdienen.’’

Waardering vanuit Canada

Somers’ vader was een Welbergenaar. Zelf groeide Angelo op in Breda. Robert Catsburg zijn roots liggen in het Zeeuws-Vlaamse Oostburg. Hij koos in 2004 domicilie op de Welberg en bracht de oorlogsgeschiedenis van het dorp gedetailleerd in kaart.

Erkenning volgde al gauw, vanuit de South Alberta Regiment Veterans Association en het Algonquin Regiment. Uit diverse bezoeken van zowel veteranen als hun nabestaanden en ambassadeurs, is de voorbije jaren overduidelijk waardering gebleken van de Canadezen voor de inzet van de Stichting Bevrijdingsmonument Welberg. ,,Zij zijn dit slagveld zeker niet vergeten. Het persoonlijke en intieme karakter van onze herdenking spreekt hen bovendien erg aan,’’ weten Somers en Catsburg.

Oproep

Het deed de dochter van officier Keith Stirling besluiten een Canadese esdoorn te schenken, die in het weekeinde van 1 en 2 november op de hoek van de Corneliusstraat en het Kinderbaantje wordt geplant. De markeringsplekken van de Canadian Liberation Route komen, naar alle waarschijnlijkheid aan de Kapelaan Kockstraat en de Groenedijk te staan. De locatie in Dinteloord is nog niet bekend. ,,Bij deze roepen we met name de mensen in Dinteloord, maar ook anderen in de gemeente, van harte op om contact met ons te zoeken over 70 jaar bevrijding.’’ Dat kan via r.w.catsburg@gmail.com of (0167) 560412.

Bewustwording

Over het definitieve programma voor 1 en 2 november zijn Somers, Catsburg en de overige vrijwilligers ook nog met de gemeente in gesprek. Vast staan al, in samenwerking met heemkundekring De Steenen Kamer, lezingen van zowel Robert Catsburg als van de oud-Steenbergenaren professor Martien de Jong en drs. Frans van Eekelen, beiden welbekend met de lokale historie. Ook zeker is een officiële herdenking bij de klok, waarbij een vertegenwoordiging van de Canadese ambassade in Nederland en meerdere Canadese regimentscommandanten aanwezig zullen zijn.

Somers: Steenbergen ‘krijgt’ de afsluiting van de herdenkingsactiviteiten, kan zich daarmee op de kaart zetten en de basis leggen voor nog meer bewustwording. Daarvoor zijn een cultuuromslag en grote betrokkenheid van heel de gemeenschap nodig. We bevinden ons, na zeventig jaar, immers op het scheiden van de markt. Hoogste tijd om het herdenken voorgoed te laten wortelen in de samenleving.’’

Uit de Steenbergse Courant