Afbeelding
woensdag 11 december 2019, 13:00

Een nieuw hoofdstuk voor de bibliotheek

STEENBERGEN – Het klassieke beeld van de bibliotheek als een gebouw vol boekenkasten met een bibliothecaresse achter de balie, is aan het uitsterven. In een tijd waarin er minder gelezen wordt en de laaggeletterdheid toeneemt, zet de bibliotheek samen met de gemeente stappen om de doelgroep actief op te zoeken. Om vooral het lezen bij kinderen te stimuleren, zal het project Bibliotheek op school verder worden uitgerold op basisscholen in alle kernen. Volgens wethouder Esther Prent zal er in Steenbergen nog een fysiek uitleenpunt komen waar volwassenen terechtkunnen, maar waar dat zal zijn is nog niet besloten.

Het nieuws dat de bibliotheek aan de Blauwstraat per augustus 2020 definitief de deuren sluit, zorgde de afgelopen tijd voor behoorlijk wat onrust. Voor veel inwoners is de bibliotheek een instituut waar niet veel aan veranderd mag worden. Toch heeft de bibliotheek een keuze gemaakt om het beschikbare budget niet in een gebouw te steken, maar om het in te zetten om taalachterstand en laaggeletterdheid te bestrijden. Feit is dat het gebruik van de bibliotheken binnen de gemeente Steenbergen al jaren een dalend gebruik van de collectie, een dalend aantal bezoekers en een dalend aantal leden laten zien. Met het gegeven dat 1 op de 6 inwoners in onze gemeente laaggeletterd is, zal een andere aanpak noodzakelijk zijn.

De bibliotheekbestuurder

Harry van der Klink, directeur-bestuurder van bibliotheek Het Markiezaat, heeft de transitie binnen de organisatie sinds 2015 begeleid. Per 1 januari gaat hij met pensioen en gaat de Bibliotheek West-Brabant (ontstaan uit de fusie tussen Het Markiezaat en bibliotheek VANnU), met een nieuwe bestuurder van start. Hij zegt dat een pand met alleen een bieb erin niet meer van deze tijd is. “Het beste is om samen met welzijnsinstellingen in bijvoorbeeld een wijkcentrum te zitten. En dat het pand ook ‘s avonds gebruikt kan worden voor andere organisaties want een bibliotheek hoeft niet het alleenrecht op een ruimte te hebben. Het idee om de Gummaruskerk daarvoor in te richten vind ik een goed plan, mits het betaalbaar voor de bibliotheek blijft. Maar dan zullen er waarschijnlijk extra middelen nodig zijn. Het volwassenen-uitleenpunt in een school vestigen vind ik zelf niet het meeste ideale scenario, omdat de drempel voor inwoners die geen kinderen hebben dan hoger is om binnen te lopen.”

De wethouder

Wethouder Esther Prent houdt zich samen met het bestuur van de bibliotheek bezig om het plaatje rond te krijgen. “Zeker is dat we in de zomer van 2020 op basisscholen in alle kernen van de gemeente de Bibliotheek op school gaan uitrollen. Het is landelijk bewezen dat deze aanpak werkt. Alle kinderen verdienen het om een boek binnen handbereik te hebben. Wat betreft het volwassenenpunt zijn we de mogelijkheden aan het bekijken. Als geld geen rol speelt zou ik een bibliotheek samen met andere functies in de Gummaruskerk een prachtig plan vinden, maar ik weet nu nog niet of het haalbaar is. Het is ook een kwestie van wat we er als gemeenschap voor over hebben. Natuurlijk is het een uitdaging, maar we moeten ook niet bang zijn om dingen te doen. Ik snap dat de bibliotheek voor sommige inwoners een vertrouwde ontmoetingsplek is, maar die ontmoetingen kunnen ook op andere, natuurlijke plekken ontstaan. Ik ga wel op verzoek van de gemeenteraad op een rijtje zetten wat de effecten zijn van de sluiting van de vestiging aan de Blauwstraat. Dat willen we grondig doen, dus dat rapport verwacht ik in februari 2020.”

De leesmediaconsulent

Sanneke van den Boom is een van de leesmediaconsulenten die namens de bieb op allerlei basisscholen te vinden is waar een Bibliotheek op school is ingericht, zoals op de Regenboog in Dinteloord. Kinderen zijn blij als ze aan komt lopen met haar oranje koffertje, want dan weten ze dat er nieuwe boeken komen. Als de leesmediaconsulent er zelf niet is, kunnen de leerlingen in de mini-bieb van de school met hun een eigen pasje zelf hun boeken scannen. Sanneke van den Boom helpt de leerkrachten met het inpassen van lezen in het dagelijkse programma en stimuleert kinderen om boeken te lenen om het lezen thuis voort te zetten. “Een deel van het probleem van laaggeletterdheid is ontlezing. Kinderen lezen minder en ze lezen vluchtiger. Ze komen niet aan ‘dieptelezen’ toe zoals we dat noemen. Terwijl we in Nederland toch een rijke collectie kinderliteratuur hebben. Ergens gaat er dus iets mis. Bovenaan staat het bevorderen van het leesplezier en dat begint al bij de kleuters met prentenboeken. Met de leerkracht maak ik een leesplan waarbij voorbeeld het vrije lezen echt wordt ingepland in het lesprogramma, in plaats van dat de kinderen alleen mogen lezen als ze klaar zijn met hun werk. Want dat betekent dat de langzame leerling nooit vrij kan lezen. En we hopen via de kinderen ook de ouders aan het lezen te krijgen.”

De leerlingen

De 11-jarige Tara die in groep 7/8 van de Regenboog zit, is blij met de Bibliotheek op school. “We hadden eerst alleen van die oude boeken op school, maar nu zijn er leuke nieuwe bijgekomen. Heel soms neem ik er ook eentje mee naar huis, maar ik vind het ook fijn als we mogen lezen in de klas, want dan hoef ik niet te werken.”
Klasgenootje Delano (10) is niet zo’n fan van lezen. “Ik lees alleen op school als het moet. Dan het liefst de boeken van ‘Leven van een loser’, omdat de hoofdpersoon Bram zo’n weirdo is. Andere boeken vind ik te saai, dan ga ik liever gamen.”

De volwassen lezer

Sinds ruim een jaar is de bibliotheek van Dinteloord gehuisvest in een ander gedeelte van basisschool de Regenboog. Die bibliotheek is voor iedereen vrij toegankelijk. Op twee middagen en één ochtend in de week kunnen inwoners er terecht. Ook worden er activiteiten georganiseerd op het gebied van (voor)lezen en digitale vaardigheden.
Wil van Dueren den Hollander woont om de hoek van de Regenboog en komt ongeveer eens in de twee weken langs in de bibliotheek. “Ik vond het toch prettiger toen de bibliotheek nog in het Dorpshuis zat. Daar was het groter en kon je een beetje rondstruinen. Ik heb al veel gelezen dus deze collectie is wat te klein voor mij. Maar het is wel handig dat het om de hoek zit.”

De programmamanager van de bibliotheek

Annebelle Kools staat er als programmamanager van de bibliotheek voor dat juist de kwetsbare groep mensen bereikt wordt die niet uit zichzelf met lezen en taalontwikkeling in aanraking komt. “Daarbij is het van belang dat we samenwerken met onze partners. In Steenbergen gaan we gewoon door met waar we al mee bezig waren, zoals het babycafé en taallessen. Ik denk dat er op het gebied van het imago van de bibliotheek nog wel wat te winnen valt. We zijn meer dan die boekenkasten waar de brave lezer de stapel boeken komt lenen. Natuurlijk zijn we er ook voor hen, maar we zijn er ook voor de mensen voor wie dat niet vanzelfsprekend is. Er zijn al steeds minder plekken waar je zomaar naar binnen kan lopen zonder dat je een dure cappuccino moet bestellen. Ik beschouw de subsidie voor de bibliotheek als een investering in de gemeenschap.”

Door: Nicole van de Donk

Afbeelding
Afbeelding
Afbeelding

Uit de Steenbergse Courant