‘De oorlog door de ogen van Rien’
WELBERG – De leerlingen van groep 7 en 8 van basisschool Pius X op de Welberg hingen gistermorgen aan de lippen van hun dorpsgenoot Rien van Broekhoven. Ademloos luisterden zij hoe Rien vertelde over de nacht van 31 oktober op 1 november 1944. Het begin van de bevrijding van Welberg en Steenbergen die helaas ook het einde van het leven van veel Welbergenaren betekende, waaronder dat van kapelaan Harry Kock. Rien bracht de laatste uren van de kapelaan samen met hem en nog zestien anderen door in een schuilkelder. Van Broekhoven kon het verhaal nog ruim 75 jaar in levende lijve vertellen totdat de dood hem begin dit jaar inhaalde. Nu deelt hij zijn herinneringen via het YouTube-kanaal van Brabant Remembers: De oorlog door de ogen van Rien.
De woorden van Rien van Broekhoven vormden gisteren de opmaat naar een bijzonder moment in de klas van meneer Angelo: de onthulling van een heus kunstwerk. Bovenop een sokkel, beschermd door een plexiglas kubus, speelt zich op miniatuurformaat een klein stukje van het leven van Rien van Broekhoven af.
Bomkrater
De maker, social designer Rocco Verdult, heeft daarbij niet gekozen voor een detail uit het tragische verhaal van Kapelaan Kock, maar uit een levensscene die Rien zich levendig voor de geest kon halen wanneer hij terugdacht aan zijn oorlogsjeugd: “Voor de jongensschool aan de Wipstraat (later, de Kapelaan Kockstraat –red.) lag een bomkrater van wel 5 meter doorsnee. Daarin reden wij met onze fietsjes, zogenaamde doortrappertjes. ‘De steile wand fietsen’, noemden we dat, net als echte wielrenners,” vertelde Rien in 2015 tijdens een interview met de Steenbergse Courant.
Eén groot avontuur
Het fragment geeft aan dat voor een kind in oorlogstijd het leven gewoon doorgaat. Sterker nog, Van Broekhoven zelf omschreef die jaren als “de leukste jeugd die een kind zich kon wensen”. “We waren ons niet bewust van de gruwelen die zich afspeelden. We gingen wel naar school, maar echt iets leren was er niet bij. De hele wereld was één groot avontuur.“ Het is precies de reden waarom Verdult koos voor het ogenschijnlijk alledaagse fragment van een jongen op de fiets. Herkenbaar voor de hedendaagse jeugd en daardoor minder ver-van-mijn-bed dan een gewelddadige oorlogsscene.
Portretten
De komende weken kunnen de leerlingen van de Pius X het kunstwerk dagelijks in de klas bewonderen. Voor de leerlingen van groep 8 wachtte na de onthulling van gistermorgen een belangrijke taak. Twee donderdagen werken zij onder leiding van de Steenbergse kunstenares Sandra Houtepen aan een vijftal portretten van Welbergenaren die tijdens of vlak na de oorlog om het leven kwamen: Kapelaan Kock, de oorlogsheld Piet Snoeijers naar wie vorig jaar een straat is vernoemd, de broertjes Piet en Koos Helmons die vlak na de bevrijding op een mijn liepen en Cornelis Jong die sneuvelde toen hij met zijn jonge gezin vluchtte voor het oorlogsgeweld. Twee maanden na zijn overlijden werd zijn vierde zoon geboren die vele jaren later de vader zou worden van meneer Angelo.
Herdenking
Wanneer de portretten klaar zijn, gaan groep 7 en 8 aan de slag met het verzamelen van informatie over het levensverhaal van deze vijf Welbergenaren. Van hun ontdekkingen maken zij een eigen verhaal dat uiteindelijk samen met de portretten gepresenteerd gaat worden, onder meer tijdens de herdenking die de Pius X school ieder jaar bij het geadopteerde bevrijdingsmonument aan de Canadezenweg organiseert. Deze vindt dit jaar op 12 november plaats.
[ door Dasja Abresch ]
Foto: Via het Digibord deelde Rien van Broekhoven gistermorgen zijn herinneringen aan de bevrijding van Welberg en in het bijzonder de moord op Kapelaan Kock met de leerlingen van groep 7 en 8 van basisschool Pius X. Rien overleed begin dit jaar, maar dankzij het project Brabant Remembers kan hij zijn verhaal blijven vertellen.
Foto: Ieder jaar organiseert basisschool Pius X een project rond Oorlog, Bevrijding en Herdenking waarmee door middel van historie, cultuur en beleving de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog levendig wordt gehouden. De culturele activiteit bestaat dit jaar uit het schilderen van vijf portretten van gesneuvelde Welbergenaren en het verzamelen van achtergrondinformatie over hun leven.
Foto: De maquette waarin een scene uit het oorlogsleven van Rien van Broekhoven gedetailleerd is weergegeven, maakte in 2019/2022 onderdeel uit van de expositie ‘STILLLEVEN’. De tentoonstelling bestond uit 75 maquettes geïnspireerd door even zoveel levensveranderende oorlogsverhalen van Brabanders. Deze verhalen zijn uitgegeven in het boek ‘Brabant, brug naar vrijheid’ dat in 2019 werd uitgegeven door Brabant Remembers, een initiatief van de Stichting Crossroads Brabant ’40-’45, mogelijk gemaakt door de provincie Noord-Brabant en het vfonds. De maquette zijn inmiddels te koop aangeboden aan de gemeenten waar het verhaal zich afspeelt. De gemeente Steenbergen heeft er niet voor gekozen het kunstwerk te kopen, maar op verzoek van de werkgroep Oorlog, Bevrijding en Herdenking van de Pius X staat het enkele weken in bruikleen op school.
Foto: Isis en Dante vierden gisteren samen hun verjaardag en het was daarom niet meer dan logisch dat zij samen het kunstwerk mochten onthullen.
