Belevingsroute ‘Rituelen Helen’ tijdens Allerzielen op begraafplaats Nassaulaan
STEENBERGEN - Rituelen rond de dood zijn universeel. In ieder land en iedere religie ter wereld komen ze voor. Onderling zijn er grote verschillen maar uiteindelijk dienen ze allemaal hetzelfde doel: Troost, houvast en ruimte voor rouw bieden bij het verlies van een dierbare. In het rooms-katholieke geloof is Allerzielen zo’n ritueel. Het is de dag na Allerheiligen waarop degenen die er niet meer zijn extra herdacht worden. De een doet dat door een kerkdienst bij te wonen of door bloemen op een graf te zetten. Een ander door in stilte een kaars bij een foto te branden. Op donderdag 2 van november 19.30 tot 21.00 uur komt daar in Steenbergen een extra mogelijkheid bij: de belevingsroute ‘Rituelen Helen’ op de begraafplaats aan de Nassaulaan. Toegankelijk voor iedereen die de behoefte voelt om er bij te zijn.
Hilde van Straten, Esther de Ron en Bram Hommel zijn initiatiefnemers van de tocht. “Maar,” benadrukt Hilde, “we organiseren het met alle deelnemers. Niemand is daarbinnen baas, wij zijn alleen de mensen die het bij elkaar rapen.”
Andere manier
Ervaring heeft het drietal meer dan voldoende want de afgelopen tien jaar waren zij betrokken bij de organisatie van de Lichtjestocht in Bergen op Zoom. “Het begon toen ik na het overlijden van onze zoon Koen voor het eerst de Allerzielenmis in de kerk bezocht,” vertelt Van Straten. “Ik vond daar niet de troost waar ik op dat moment naar op zoek was. Bram Hommel begreep mij en stelde voor om een andere manier van herdenken te organiseren bij het crematorium in Bergen op Zoom waar hij toen nog directeur van was.” Daarvoor werd aansluiting gezocht bij Allerzielen Alom een landelijke stichting die kunst en rouw met elkaar verbindt.
Verstilling
De gedachte om het ritueel in Steenbergen te organiseren speelde al eerder, maar het duurde tot 2017 voor de tijd er rijp voor was. “We hebben dankzij de vrijwilligers daar een hele mooie begraafplaats die die aandacht verdient. Het is een plek die ruimte biedt aan verstilling.”
De titel ‘Rituelen Helen’ is gekozen omdat de vlag de lading dekt. “Rituelen helen echt. We kunnen ons eraan vastklampen in onze meest verdrietige tijd; het overlijden van iemand die ons dierbaar is. De dood is het meest definitieve verlies dat we kennen. Daar moeten we mee om leren gaan en rituelen helpen daarbij.”
Niet zweverig
Hoewel het beleven van rouw een spirituele aangelegenheid is, is de route volgens Esther de Ron absoluut niet “zweverig”. “Iedereen beleeft verdriet op zijn of haar eigen manier. Dat geldt ook voor de belevingsroute. Je kunt toekijken of deelnemen. Samen rouwen of alleen. Er is geen goed of fout. Ook wanneer je helemaal geen dierbaren op het kerkhof hebt, ben je van harte welkom. Het gaat om het proces.”
Glazen potten
Om het kerkhof in de juiste sfeer te brengen wordt veel aandacht besteed aan een warme uitstraling, onder meer met hulp van lichtprofessional Rick Spronk, de OFYR-vuurschalen van Ramon van Koppen en een pad van honderden waxinelichtjes in glazen potten. Daarvan kan de organisatie er overigens nog wel de nodige gebruiken. Hiervoor kan men mailen naar aajhommel@ziggo.nl. Men kan de potten ook achterlaten onder de carport van Julianastraat 24 in Steenbergen.
Troost-engel
De bezoekers van de belevingsroute betreden de begraafplaats via een lichttunnel. Hier kan men desgewenst een foto, bidprentje of andere herinnering aan een of meerdere overledenen ophangen. Deze kunnen aan het eind van de tocht weer meegenomen of, desgewenst, verbrand worden. Langs de route ontmoet de wandelaar tal van deelnemers die allemaal hun eigen ritueel in de rouw presenteren.
Viltse Zaken biedt liefhebbers de mogelijkheid om een Troost-engel te maken en namens de stichting Ankie en uitvaartzorg Het Koestermoment deelt Shirley van Overveld engeltjes en sterretjes uit. Onderweg kan men luisteren naar zang door Esther de Ron en Flip de Nijs of de kunstwerken van Gea Korpel en Marc Paul Welters in zich opnemen. Ook uitvaartverzorgster Anita Nuijten en de fotografen Suzan Binke en Femke Martens nemen deel. “En dan hebben we het nog niet eens over de vele vrijwilligers die helpen met de opbouw en ondersteuning,” aldus Hilde en Esther.
Te voet
In alle kerken van de Sint Annaparochie zijn op 2 november om 19.00 uur vieringen. Daarna bestaat in Steenbergen de mogelijkheid om gezamenlijk te voet naar de begraafplaats te wandelen.
Eenieder die denkt zelf een bijdrage te kunnen leveren aan de avond, is van harte zich te melden bij de organisatie via aajhommel@ziggo.nl. Financiële bijdragen zijn eveneens van harte welkom. Deze kunnen gestort worden via NL21RABO0154363537 ten name van R.P.M. van Straten- de Caluwé onder vermelding van Allerzielen 2017
Foto: Op initiatief van Hilde van Straten (links), Esther de Ron (rechts) en Bram Hommel (niet op de foto) wordt op 2 november aanstaande de eerste belevingsroute ‘Rituelen Helen’ ter gelegenheid van Allerzielen gehouden op de begraafplaats aan de Nassaulaan.
Door Dasja Abresch
