Afbeelding
vrijdag 3 augustus 2018, 14:30

Agrariërs zuchten onder langdurige droogte

KRUISLAND/STEENBERGEN – Akkerbouwer, glastuinbouwer en veeteler, allemaal zijn zij op dit moment herkenbaar aan een zorgelijke frons en wallen onder de ogen. Wie op dit moment voor zijn bestaan afhankelijk is van de grillen van moeder natuur heeft slapeloze nachten. De weersvoorspellingen regeren het leven van de agrariër. De neerslagkaart van Nederland kleurt inmiddels dieproop en de toekomst voorspelt weinig nattigheid. In onze eigen, van oudsher agrarische, gemeente is het uiteraard niet anders. Bij dag, nacht en ontij slepen de boeren hun beregeningsmateriaal over kilometers polderwegen van het ene perceel uitgedroogd akkerland naar het andere. De spreekwoordelijke druppel op de gloeiende plaat.

Als ervaren teler van onder meer pootaardappelen ziet Kees Gommeren uit Kruisland het met lede ogen aan. “We proberen het werk met elkaar zo goed mogelijk op te vangen. Ik heb het geluk over wat meer personeel te beschikken, zodat we met name het nachtelijk verplaatsen van het water kunnen verdelen. De kleinere boer loopt helemaal op zijn wenkbrauwen. Het is momenteel echt hondenwerk. Daar komt nog bij dat het honderden euro’s per hectare extra kost om te beregenen en om te spuiten omdat het gewas langer op het veld moet blijven staan.”

Welzijn

De akkerbouw heeft te lijden onder de droogte. Alleen het graan kende juist vanwege het uitblijven van de regen een goede opbrengst en prijs maar verder is het sappelen. De grootte van gewassen als aardappelen en uien blijft achter en ook de suikerbiet zit in de gevarenzone. Voor de glastuinbouw is het veel te heet en wordt het steeds moeilijker om aan water te komen. Veetelers kiezen voor het welzijn van hun koeien en halen ze naar binnen wat weer ten koste gaat van de wintervoorraad voer.

Zout grondwater

Kan het nog goed komen met de oogst van dit jaar? “Nee,” antwoordt Gommeren stellig. “Daar is het neerslagtekort te groot voor.” In andere gebieden heeft hij het al zien gebeuren. In Zeeland als eerste. “Daar kunnen de boeren vanwege het zoute grondwater geen putten slaan. Daar hebben we hier in delen van Nieuw-Vossemeer en De Heen ook last van.” De schade is groot. De opbrengst kan 30-50% minder zijn dan normaal. Slechts een enkeling heeft zich hier tegen verzekerd.”

Aardappelstress

Tegenstrijdig genoeg is de grootste angst van Kees dat het gaat gieten. “Het weer blijft een onvoorspelbaar fenomeen ondanks alle moderne technieken. Voor hetzelfde geld staan we hier over twee weken met onze zuidwester aan en kniediep in de modder. Als dat gebeurt krijgen we een heel regiment aan nieuwe problemen. Aardappelstress bijvoorbeeld. Dit kan scheuring van de huid tot gevolg hebben of de moederaardappel gaat plotseling als een dolle jonge scheuten produceren die niet de tijd hebben om te volgroeien.”

Lang, koud en nat voorjaar

Het is niet alleen de droge, hete zomer waardoor de gewassen in de problemen komen. “Het begon al met een lang, koud en nat voorjaar waardoor er niet op tijd uitgeplant is. Het laatste weekend van mei kwamen daar die zware buien nog eens overheen waardoor sommige stukken land opnieuw gezet moesten worden. Gelukkig is het niet alleen in Nederland maar in heel Noordwest-Europa en ook in Engeland, zodat we allemaal op hetzelfde niveau staan.” We zullen er aan moeten wennen, vreest Kees. “Het zijn gevolgen van de klimaatverandering. Spaanse wijnboeren kopen nu al grond in Schotland omdat zij verwachten dat het klimaat daar op termijn beter is voor de druif dan in eigen land. Het zegt wel wat.”

Niet uit te leggen

De aardappel gaat dus duur betaald worden dit jaar? Kees lacht. “De consument betaalt de aardappel altijd duur. Maar dat ligt echt niet aan de boer. Vorig jaar gingen de aardappels bijna voor niks naar de fabriek maar daar is het bakje friet geen cent goedkoper van geworden. Dit jaar is de verkoopprijs aanmerkelijk hoger maar dat staat niet in verhouding tot de prijs die we terug zullen zien in de supermarkt. Een ui gaat daar soms wel vijftig keer over de kop. Als boeren vinden wij dat verschil niet uit te leggen.”

‘De ratio is er uit’

Is boer zijn eigenlijk nog wel leuk? “In dit soort zomers is het niet bijzonder leuk nee. Maar ze horen er nu eenmaal bij. Dat weet iedere boer. Als het iedere dag regent, is het ook niet leuk.”

De dreiging voor het voortbestaan van het boerenleven, komt volgens Gommeren uit een heel andere hoek. “Wat het lastig maakt, is het woud aan regelgeving waar we aan moeten voldoen en de manier waarop het publiek naar ons kijkt. Iedereen vindt wel wat van ‘ons’, maar de ratio is er volledig uit. De consument weet niet veel van onze inspanningen om netjes en duurzaam te produceren maar zit vol kritiek. Terwijl hij nota bene zelf deze zomer weer massaal in het vliegtuig stapt voor een vakantie. Dat stoort vooral bij de boeren van mijn generatie. De jongere generatie is daar aan gewend. Wanneer ik geen kinderen zou hebben die het bedrijf voort willen zetten, dan weet ik zo net nog niet of ik in deze sector bleef werken.”

tekst en foto’s: Dasja Abresch © Steenbergse Courant / KijkopSteenbergen.nl

Afbeelding

Uit de Steenbergse Courant